SIGLUM

Staro- i średnioangielskie wersyfikowane przekłady i parafrazy Pater noster w rękopisach od X do XV wieku

Projekt poświęcony jest analizie porównawczej wersyfikowanych przekładów i parafraz Pater noster, zawartych w średniowiecznych rękopisach angielskich. Bogaty korpus tekstów obejmuje m. in. formuły mnemotechniczne, rozbudowane parafrazy, kompozycje muzyczne, liryki, złożone schematy i diagramy, stosowane w scholastyce do konceptualizacji dogmatów teologicznych,. Różne pod względem formy i treści utwory są niejednokrotnie bardzo odległe od łacińskiego pierwowzoru. Z tego względu są doskonałym a wciąż mało znanym świadectwem rozwoju popularnej religijności średniowiecznej na płaszczyźnie języka i kultury narodowej. Wyznaczone w projekcie ramy czasowe obejmują okres średniowiecza od momentu pierwszych zachowanych wersyfikowanych przekładów aż do późnych kompozycji pisanych u schyłku epoki przed reformacją. Dzięki temu wyselekcjonowany korpus tekstów może być również przedmiotem analiz lingwistycznych w zakresie diachronii (zmiany historyczno-językowe) i synchronii (zróżnicowanie dialektalne) oraz metryki i wersyfikacji. Jest także ciekawym i bogatym źródłem do badań nad średniowieczną mnemotechniką oraz praktyką translatorską. Rękopisy zawierające wymienione wyżej teksty źródłowe są rozproszone w różnych archiwach i bibliotekach europejskich. Chociaż są to źródła skatalogowane, większość z nich nie została dotychczas gruntownie przebadana i opisana. Wiele z nich to miscellanea obejmujące szereg pozornie niepowiązanych ze sobą materiałów. Część zawartych w nich tekstów, w tym także wernakularnych wariantów Pater noster, nie była dotąd opublikowana w postaci naukowych edycji krytycznych, inne pozostają zupełnie nieznane. Dla właściwej oceny wartości językowo-historycznej i kulturowej tych średniowiecznych przekazów konieczna jest szczegółowa analiza nie tylko samych tekstów, ale również ich rękopiśmiennego kontekstu oraz szerszego tła kulturowego ze szczególnym uwzględnieniem zmian w zakresie średniowiecznej scholastyki i teologii.

Dalsze plany obejmują rozszerzenie badań nad rozwojem tej formy w rękopisach z niemieckiego obszaru językowego, opracowanie syntezy, obejmującej edycję cyfrową (repozytorium cyfrowe) zachowanych przekładów i parafraz Pater noster w oparciu o źródła rękopiśmienne z uwzględnieniem tła językowo-kulturowego epoki, przedstawienie ewolucji tego zjawiska w kręgu zachodniej kultury chrześcijańskiej obszaru niemieckiego i anglosaskiego oraz jego znaczenia i funkcji w świecie średniowiecznym.

Możliwość komentowania została wyłączona.