SIGLUM

Rozwój bezinwazyjnych metod badania składu pierwiastkowego atramentów. Szczegółowe badanie wskaźników Neevela: nowa propozycja wzbogacenia diagnostyki stanu rękopisów archiwalnych.

Głównym celem prowadzonych badań jest dopracowanie metody dekodowania informacji o atramentach żelazowo-galusowych przeniesionej do wskaźników nasączonych 4,7-Diphenylo-1,10-fenantroliną (Bphen), które wykorzystywane są od kilkunastu lat przez konserwatorów. W 2005 roku holenderski chemik J.G. Neevel zaproponował nowy sposób diagnozowania stanu rękopisów polegający na wprowadzeniu specyficznych wskaźników, których zmiana barwy może być dla konserwatorów wyraźną wizualną informacją o zagrożeniu trwałości rękopisów. Brak zmiany zabarwienia wskaźnika interpretowany jest jako przesłanka do wnioskowania o długoterminowej stabilności obiektu. Ze względu na intuicyjność odczytywania wyniku pomiaru oraz ogólną łatwość stosowania tego rodzaju testów są powszechnie wykorzystywane podczas prac konserwatorskich. Zgromadzone na przestrzeni ostatnich lat obserwacje wskazują na to, że reakcja wskaźników bywa bardzo zróżnicowana, a jej natężenie i barwa zależą od całkowitego składu pierwiastkowego badanych atramentów, z którymi miały kontakt wskaźniki podczas badania. W naszej pracy badamy całkowity skład pierwiastkowy zużytych wskaźników, starając się odczytać informację o składzie chemicznym źródłowych atramentów. Zaletą tej koncepcji badań jest całkowite ominięcie konieczności mechanicznego pobierania próbek lub transportowania dokumentów do laboratorium. Pewnym ograniczeniem może być za to potrzeba dostępu do zaawansowanych metody instrumentalnej, gdyż na razie bazuje ona na zastosowaniu ablacji laserowej z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej i detekcją mas, czyli metodzie LA-ICP-MS (Laser Ablation Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry). Wybrana metoda pozwala na oszacowanie zmienności chemicznej badanych atramentów, ustalenie stopnia podobieństwa pomiędzy wybranymi miejscami, z którymi miały kontakt wskaźniki i wizualizację współwystępowania żelaza z innymi pierwiastkami obecnymi w badanych atramentach (miedź, mangan, siarka, cynk, ołów, glin, potas, sód lub magnez).

Możliwość komentowania została wyłączona.