Niniejszym wpisem chcielibyśmy zainaugurować nowy cykl na naszym blogu zatytułowany „Rękopiśmienne skarby bibliotek polskich”. Chcemy przedstawiać w nim szczególnie cenne i interesujące obiekty z polskich zbiorów. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, wśród 68 rękopisów średniowiecznych przywiezionych tu w lipcu 1946 r. z Pasłęka, a pochodzących z dawnej Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu, posiada wyjątkowy zabytek: Biblię paryską, powstałą w trzeciej ćwierci XIII w., przypuszczalnie w kręgu oddziaływania paryskiego warsztatu Mathurin. Wyjątkowość naszego zabytku wynika przede wszystkim z bogactwa dekoracji tak filigranowych jak gwaszowych i z poziomu ich wykonania (il. 1). Historia kodeksu Nie znamy pierwszych właścicieli rękopisu. W 2 połowie […]
Ilustrowane rękopisy buddyjskiej przypowieści z Mongolii Moja przygoda z pewnym rękopisem zaczęła się dość przypadkowo, z pewnością nie była zaplanowana. Mowa o ilustrowanym manuskrypcie z początku XX wieku z Mongolii zachowanym w spuściźnie po profesorze Władysławie Kotwiczu, wybitnym polskim mongoliście, w Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie (nr inw. K III–19, 126; ilustr. 1). Jest to jeden z kilkudziesięciu zachowanych rękopisów (zachował się także jeden ksylograf i jedna litografia) ilustrowanych zawierających przypowieść buddyjską o mnichu Molonie (czyli Molon-tojnie), który schodzi do piekieł, aby ratować swą matkę z czeluści najstraszniejszego z nich, czyli piekła nieprzerwanych cierpień […]
Średniowieczne rękopisy muzyczne to nie tylko bezcenne zabytki, obiekty zainteresowania historyków, liturgistów i muzykologów, ale i podstawa dla żywej działalności współczesnych wykonawców dawnej muzyki, której popularność – choć może niszowa – bynajmniej nie gaśnie, a zdaje się nawet rosnąć. Dlatego większe być może niż w przypadku innych zbiorów znaczenie ma ułatwienie dostępu do tych źródeł. Temu właśnie służy baza „Plainchant Sources in Poland – Cantus Planus in Polonia”, która umożliwia wszystkim zainteresowanym zapoznanie się z średniowiecznymi rękopisami ze zbiorów polskich zawierającymi śpiewy liturgiczne (chorał gregoriański). O bazie opowiada nam w niniejszym wpisie dr Irina Chachulska związana z Instytutem Sztuki PAN, która aktualnie […]
Szanowni Państwo, Kontynuujemy cykl wpisów poświęcony pracy z rękopisami z punktu widzenia różnych profesji. Zapraszamy do przeczytania wywiadu z dr. Mateuszem Marszałkowskim z Instytutu Historii Nauki PAN. RĘKOPISY OKIEM… HISTORYKA SZTUKI – W jaki sposób rozpoczęła się Pana praca przy rękopisach? Czy był to świadomy wybór czy przypadek? – Praca z rękopisami była po pierwsze przypadkiem, a po drugie też – wyborem. Rozpoczynając pierwszy raz studia drugiego stopnia na kierunku Ochrona Dóbr Kultury (UMK w Toruniu), wybrałem seminarium magisterskie z zakresu sztuki średniowiecznej, z sugestią pisania czegoś na temat architektury tych czasów. Z początkiem grudnia tegoż roku moja specjalność […]